Sergiler

BAŞKA BİR KIYAMET MÜMKÜN

Akaretler Sıraevleri A 37-39
1-11 Ekim
Her gün 10:30 – 20:00

İnsanların yerkürede bir arada ve diğer türlerle birlikte yaşamayı başaramamış olması sonucu yaşanan felaketleri doğal afet olarak adlandırmak ne kadar doğru? Belki de can çekişen, yıkılan ve yanan bizzat uygarlığın kendisidir. Bilim insanları dünyada, türümüzün varlığının artık geri döndürülemez bir yıkım sürecine girildiğinden emin. Bu bilgiye sahip olan ayrıcalıklı bir azınlık şimdiden gezegeni terk etmenin yollarını arıyor, elbette yeniden tüketecek kaynaklar bulmak adına. Fakat bu fetihçi düşüncenin tam tersi yöne doğru zarifçe yürüyen, yaşamdan ve yerleşmekten bahseden başkaları da var. Onlara göre bu an itibariyle aldığımız her soluk, canlı ve cansız tüm varlıklara olan borcumuzla anlamlandığı sürece “başka bir kıyamet mümkün!”

Kahramanvari bir kurtuluş vaadi taşımayan bir iyileşme fikri sanatta, bilimde, felsefede dünyanın pek çok noktasında, aynı anda filizleniyor. Çocukların dilinde, köylülerin dilinde, sanatçıların dilinde çoğalıyor bu çağrı. Felaketlerin açtığı yaralardan sızan ve sosyal medyanın araçlarıyla yerküreyi dolaşan bu ortaklaşma arzusunu hissetmek için biraz yavaşlamak yeterli. İnsanın doğa ile, tarih ile, yaşam ile yeniden ilişkilenmesinin olasılıkları belki de şimdi, son bir kez ve acilen tartışılıyor.

Türün bedeni tüm maddiliğiyle kırılganlığı deneyimledi. İnsan kendi ölümlülüğünü, üstelik kolektif biçimde hatırladı. Bireyin kendini gerçekleştirmek adına canlı ve cansız her şeye savaş açtığı seferin sonunda, diğerkâmlığın, merhametin, inceliğin hayatta kalmak için gereken en güçlü nitelikler olduğunu konuşur olduk. Hayvanların ve bitkilerin bilgeliklerine kulak kabartıyor, inşaat gürültüsünden sağır olmuş kulaklarla bir şeyler duymaya çalışıyoruz. Zehirlediğimiz toprağa ve suya sanki ilk kez şefkatle dokunuyoruz. Mitler, ritüeller, tinsellik bir başka geçmişten geri çağırıyor insanı. İşte tüm bunları gördükçe sanatçılar geliyor aklımıza. Çağının şamanı, bilgesi, felsefecisi, mucidi, şifacısı olmuş sanatçılar; zihin, beden ve vicdan arasında gündelik çıkarlarla bağ kurmayı reddetmiş olanlar; geçmişsiz ve ütopyasız kalmış bir dünyanın ihtiyaç duyduğu hassasiyeti, şimdi ve burada nasıl duyumsayacağımıza dair meditasyonda onlara her zaman olduğundan daha çok ihtiyacımız var.

Küratör: Leyla Ünsal

Sanatçılar: Alejandro Almanza Pereda, Axel Hütte, Brigitte Kowans, Boomoon, Christopher Dahlhausen, David Parker, Edward Burtynsky, Eelco Brand, John Gerard, Lynn Davis, Michael Kenna, Niko Luoma, Olaf Otto Becker, Sebastiao Salgado, Serkan Taycan

Serkan Taycan
Nemrut Gölü, 2009

JONAS BENDIKSEN

Zülfaris Karaköy,
1-11 Ekim
Her gün 10:30 – 20:00

* Norveç Ankara Başkonsolosluğu’nun katkılarıyla.

Norveçli fotoğrafçı Jonas Bendiksen, fotoğrafçılık kariyerine daha 19 yaşındayken stajyer olarak alındığı Magnum’un Londra ofisinde başladı. Foto muhabir olma hayalini gerçekleştirmek için Londra sonrası Rusya’ya giden Jonas Bendiksen, ilerleyen yıllarda sadece çok başarılı bir foto muhabir olmakla kalmadı aynı zamanda Magnum Fotoğraf Ödülü’nü de kazandı. “Bana göre editleme işi, en az fotoğrafın nasıl çekildiği kadar önemlidir” diyen Bendiksen, editlemenin önemini şöyle anlatıyor: “Editleme işini yaptığınız an, nasıl bir fotoğrafçı olduğunuzu belirlediğiniz ve projenizi şekillendirdiğiniz andır.” Bendiksen’in acımasız dürüstlükteki fotoğraflarında toplum, inanç, kimlik konuları öne çıkıyor. Magnum eğitimcilerinden biri olarak tek bir proje için çektiği 5000 kare arasından seçkiyi nasıl 15 kareye indirdiği, motivasyonunu yitirince ne yaptığı gibi konular ve 20 yıllık fotoğraf kariyerinden öğrendikleri yer alıyor. Fotoğraf projeleri dışında tekil editoryal ya da reklam çekimleri de yapan Bendiksen, dünyanın her yerinde fotoğraflar çekmiş olsa da evinde günlük hayat kareleri yakalamayı da seviyor. Rusya’da geçirdiği yıllarda çektiği fotoğraflardan oluşan Satellites (2006) kitabı, eski Sovyet Birliği’ndeki aykırı karakterlerin hikayelerini anlatıyor. 2017 yılında yayınlanan The Last Testament kitabı ise dünyaya geri dönen Mesih olduğunu iddia eden 7 farklı kişinin portresinden oluşuyor. 2021’e geldiğimizde ise yine ilginç bir konu ile son kitabı The Book of Veles yayınlandı. Kitap, Kuzey Makedonya’daki bir  kasabanın nasıl sahte haberlerin prodüksiyon merkezi haline geldiğini anlatıyor. National Geographic, Stern, TIME, Newsweek, The Sunday Times Magazine, The Guardian Weekend gibi yayınlarda eserleri kullanılan Bendiksen’in müşterileri arasında HSBC, Canon, FUJI, BCG, Red Bull ve Land Rover gibi markalar bulunuyor. Norveçli fotoğrafçı Oslo’da eşi ve 3 çocuğu ile yaşıyor. 

© Jonas Bendiksen

LEVON BISS

Zülfaris Karaköy,
1-11 Ekim
Her gün 10:30 – 20:00

Londra’da doğan İngiliz fotoğrafçı Levon Biss, 25 yıllık fotoğraf kariyerinde doğa fotoğrafçılığı öncesinde röportaj, portre, belgesel ve spor fotoğrafçılığı yaptı. Bu alanlarda gösterdiği başarılarla sergilerde yer aldı ve eserleri şahsi ve kurumsal koleksiyonlara girdi. Ancak 2016’da iki temel tutkusunu birleştirdi ve bol ödüllü “Microsculpture” projesini hayata geçirdi. Microsculpture, Levon Biss’in böceklerin dünyasına büyüteç tuttuğu, eşsiz bir çalışma. Makro fotoğrafçılıkta yeni bir çığır açan bu projede Levon Biss, böceklerin gövdelerindeki en ince detayları, en hafif renkleri bile ortaya çıkartan çözünürlükte benzersiz bir fotoğrafçılık yöntemini hayata geçirdi. Bu yöntemde tek bir fotoğraf için binlerce imaj kullanıyor ve farklı ışık düzenlerine başvuruyor Bliss. Her bir tür böcek, özel bir mikroskop altına yerleştiriliyor ve yaklaşık 30 farklı bölüm halinde çekim yapılıyor. Her bölüm, böceğin fotoğraflanacak bölgesine özel aydınlatma ile öne çıkartılıyor. Bu yöntemle tek bir böcek fotoğrafı için mikroskop lensleri kullanılarak ortalama 10 bin kare fotoğraf çekilmiş oluyor. Bir kaç milimetre büyüklüğündeki böceklerin portreleri 3 metre uzunluğunda baskılara dönüşüyor ve ortaya sanat ile bilimin muazzam birlikteliği çıkıyor. Her bir portrenin yaratılması yaklaşık 4 hafta sürüyor. Bu meşakkatli fotoğraflar tüm Avrupa’yı, Orta Doğu’yu ve Birleşik Devletler’i dolaşarak 21’den fazla ülkede solo olarak sergilendi. Oxford Üniversitesi Doğal Tarih Müzesi kalıcı koleksiyonunda bulunan “Microsculpture” serisi, böceklere farklı bir bakış açısı ile, güzelliklerini görerek bakmamızı sağlıyor. Böceklerin mikro morfolojisi hala daha bilim adamları için bir sır olsa da Levon Biss’in fotoğrafları ilerideki araştırmalarda referans olarak yer alacağa benziyor.

© Levon Biss

CHRISTIAN TAGLIAVINI

Yeldeğirmeni Sanat,
1-11 October
Open Everyday 10:30 a.m – 20:00 p.m

Eserlerine bakınca rönesans döneminden bir ressamın reenkarnesi olduğunu düşünmeniz muhtemel bir fotoğrafçı İsviçreli sanatçı Christian Tagliavini. 1971 doğumlu Tagliavini fotoğrafçılığa başlamadan önce grafik tasarım okuyan ve hem grafik tasarımcı hem de mimar olarak çalışan Tagliavini, bir tasarımcının detaycılığını, bir mimarın keskin matematiksel oranlarını, çizgilerini bir fotoğrafçının estetik algısı ile birleştiriyor. Tüm bunlara ek olarak, çektiği portrelerde modellerin giydiği tüm kıyafetleri kendi dikiyor, aksesuarları kendi yapıyor. Tabii fotoğraftaki gerekli ortamı yaratan da kendisi. Bu nedenle Tagliavini’nin eserlerine sadece bir fotoğraf olarak yaklaşmak zor. Christian Tagliavini, hazırlık sürecinden en az fotoğraf çekme anı kadar zevk aldığını söylüyor. “Staged photography” alanında en ilham verici çağdaş fotoğrafçılardan biri kabul edilen Tagliani’nin eserleri Almanya, İngiltere, Lüüksemburg, Fransa, İtalya, İspanya, Danimarka, Lichtenstein, Belçika, Hollanda, ABD ve Çin’de özel ve kamusal koleksiyonlarda yer alıyor. Hala daha İsviçre’nin kuzeyinde, Lugano’da yaşayan sanatçının eserleri Avrupa’nın farklı yerlerinde sergilendi. 

© Christian Tagliavini

CHRIS MCGRATH

Müze Gazhane Atölye 02,
1-11 Ekim
Her gün 10:30 – 20:00

Yerel bir gazetede başladığı mesleki hayatını 2001 yılında Getty Images ile birleştirdikten sonra 6 yıl Avustralya ve Asya bölgesinin spor fotoğrafları muhabirliğini yapan Chris, 2007 yılında Getty Images New York ofisine geçti. 2011’e kadar ABD içindeki ve uluslararası spor müsabakalarını belgeledikten sonra Singapur’a taşınarak yeniden Asya özelinde çalışmaya başladı. 2013 yılında ise Getty Images Tokyo ofisinde Japonya odaklı Asya spor muhabiri olarak görev aldı. Geçtiğimiz 20 sene boyunca Olimpiyatlar, Paralimpikler, FIFA, Dünya Kupası, Super Bowl, Daytona 500, US Open Golf gibi dünyanın en saygın spor müsabakalarını belgeledi. Bununla kalmayıp özel haber çalışmalarına da imza attı. Musul’da Mücadele, Obama’nın seçilmesi, Güney Doğu Asya’da tsunami gibi tarihi anlara tanıklık etti. Nike, NFL, McDonalds, Coca-Cola, NASCAR ve Wilson gibi markalarla çalıştı. İşleri Time, Sports Illustrated, The Independent, The New York Times, The Guardian gibi mecralarda yer almaya devam ediyor. Sayısız ödülün yanı sıra 3 kere World Press Photo Award ödülüne layık görüldü. Halen daha Getty Images İstanbul ofisinde çalışıyor. 

© Chris McGrath

MİNE KASAPOĞLU

Müze Gazhane Atölye 02,
1-11 Ekim
Her gün 10:30 – 20:00

“Çektiğim en iyi fotoğraflar, her şeyin eriyip dağıldığı ve zihnimin otomatik pilotta olduğu anlara ait. Anın benim önüme geçmesine izin veriyorum” diyen Mine Kasapoğlu, şimdiye kadar 5 kez kış, 4 kez yaz ve 5 kez de Gençlik Olimpiyatları’nda fotoğrafçı olarak bulundu. Kendisi de bir milli sporcu. Kayak ve Snowboard Milli Takımlarında Türkiye’yi temsil etmiş ve Snowboard branşında Türkiye Şampiyonluğu bulunan Kasapoğlu, başarılı bir sporcu gibi, rekabette avantaj sağlayan ve oyunun içinden birinin azmini fotoğraflara taşıyan odağa sahip bir fotoğrafçı. Özellikle yüzme, kayak ve snowboard çekimlerinde uzman olan Kasapoğlu, aynı zamanda Red Bull fotoğrafçısı. 6 seneyi aşkın bir zaman Vogue Türkiye dergisinde sanatçı ve sporcu portreleri çekti. Fotoğrafları İsviçre’de Lozan Olimpiyat Müzesi dahil Avrupa’nın çeşitli yerlerinde sergilendi. 2 fotoğraf kitabı Olimpiyat Müzesi tarafından basıldı. Mine aynı zamanda Sony Alpha’nın marka elçisi.

© Mine Kasapoğlu

DAVID BURNETT

Müze Gazhane Atölye 02,
1-11 Ekim
Her gün 10:30 – 20:00

1946 doğumlu David Burnett, foto muhabirlik alanında magazin dahil neredeyse bütün ödülleri almış bir yetenek. 1967’de Time dergisinde staja başladı ve Life degisi için Vietnam Savaşı’nı takip etmek üzere ülkeden ayrıldığında kariyerinin yolu çizilmiş oldu. 1975’te New York’ta kendi fotoğraf ajansını kurdu. 1979 İran Devrimi’nde çektiği fotoğraflar ile adını duyurdu. Ünlü fotoğrafçı David Burnett, dünyanın her yerinde çok sayıda sergiye katıldı, yarışmalarda jüri üyelikleri yaptı. Politika, spor ve portre fotoğrafçılığında bir usta olarak anılan Burnett, 1984 yılından beri bütün Dünya Yaz Olimpiyatları’nın resmi fotoğrafçısı. Tüm bu ödüllerinin ve başarılarının ötesinde Burnett’in fotoğrafları, dünyanın son 60 yılını anlatan belgeler niteliğinde. Bu nedenle de American Photo Magazine tarafından “Tarihin 100 En Önemli Fotoğraf İnsanı”ndan biri olarak seçilmesi şans değil. David Burnett’in aynı zamanda çeşitli fotoğraf kitapları var. 2015’de Fransızca, ertesi sene Çince basılan “Man Without Gravity” (Yerçekiminden Muaf Adam) Burnett’in 30 yıl boyunca Olimpiyatlar’da çektiği fotoğraflardan oluşuyor. “Benim amacım sporun, hareketin ve sporcuların izleyiciler ya da anlatıcılar tarafından belki de asla fark edilemeyecek anlarını yakalamak” diyen fotoğrafçı, Amerika ve Avrupa’da sadece spor temalı solo sergiler de açtı. “44 Days: Iran and the Remaking of The World” (44 Gün: İran ve Dünyanın Yeniden Şekillendirilmesi) adından da anlaşılacağı üzere Burnett’in İran’da geçirdiği 1978-79 döneminin yani İran Devrimi’nin fotoğrafları. Sonradan çektiği, Humeyni’nin Amerika’ya gelişi fotoğrafı dergi kapaklarını süsledi. Bambaşka bir alanda ama Burnett’in portre gücünü ortaya çıkartan bir diğer kitabı ise Bob Marley’nin basında hiç yayınlanmamış fotoğraflarından oluşan “Soul Rebel: An Intimate Portrait of Bob Marley” (Ruhu İsyankâr: Bob Marley’nin Yakın Portresi) kitabı 2009’da basıldı. 

© David Burnett

HASAN DENİZ

Tarihi Hüsrev Kethüda Hamamı,
1-11 Ekim
10:30 – 18:00

Hasan Deniz, insanlardan arınmış ve zaman bildirmeleri net olmayan mekanları kaydettiği fotoğraf dizileriyle tanınıyor. Rahat Bahçe seçkisi ise hayvanat bahçelerinde çekilmiş fotoğraflardan oluşuyor. İnsanların, hayvanlara yaşam alanı olarak inşa ettikleri mimari yapıların sorgulandığı bu fotoğraflarda Hasan Deniz; bir yaşam alanı olduğu kadar birer de sahne olarak inşa edilen kafesler, yuvalar, adacıklar ve suni iklim şartlarını birer yalan-alan olarak tanımlayıp, kaydettiği görüntüler üzerinden insana dair biriktirme ve zapt etme dürtülerini ele aldığını söylüyor. Çoğunlukla kıta Avrupası’nda 20. yüzyıl ortasında bugünkü genel hatlarına kavuşan hayvanat bahçelerinde çekilen fotoğraflar; gerek vurguladığı mimari unsurlar gerekse belgesel fotoğrafçılığına attıkları çalım ile, doğa ile insan arasındaki ilişkinin modernist tezahürlerini ve bu duruma has iktidar-inkar geleneklerinin veçhelerini göz önüne sermiş oluyor.

Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema ve Televizyon Bölümü’nden mezun olan Deniz, Cumhuriyet Dergi’de başlayan profesyonel fotoğrafçılık kariyerini devam ettirirken, yurt içi ve yurt dışında çeşitli grup sergilerine katıldı. İlk tek kişilik sergisi Alte Liebe, 2014’te, Milli Reasürans Sanat Galerisi’nde gerçekleşti. Halen İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor.

© Hasan Deniz

TIM FLACH

Tarihi Hüsrev Kethüda Hamamı,
1-11 Ekim
10:30 – 18:00

Bir insan portresi çekerken “kameraya bak” demek ve gözlerdeki bakışı yakalamak ne kadar “kolaysa” aynı işi hayvanlarla yapmak o kadar zordur. Meraklı gözleri ile temas kurmak onlar için bir tehdit olarak algılanabilir. Neyse ki çoğu çok meraklı ve Tim Flach gibi hayvanlarla çalışan fotoğrafçılara merakları ile kolaylık sağlıyorlar. Ama istisnalar var tabii ki. Dünya üzerindeki en farklı ve muazzam canlılardan olan atlar ya da genel olarak “Equus” türü yani zebralar, eşekler, katırlar ve atlar gibi. Vücut yapıları itibari ile başlıbaşına birer sanat eseri olan atları Flach için en büyüleyici kılan yönleri insanlarla ilişkileri. Tıpkı köpekler gibi (Köpekler de Flach’ın fotoğraf öznelerinden biri) atlar da hayatlarımızı biçimlendiren ve karşılığında bizim de hayatlarını biçimlendirdiğimiz canlılar. Bu ilişkinin fotoğrafa yansıması ise olağanüstü durağan, heykelimsi keskinlikte hayvan portreleri ve detayları şeklinde tezahür ediyor Flach’ın çalışmalarında. İngiliz fotoğrafçının çalışmaları sayısız dergide, gazete, kitapta yer aldı, ödüllere layık görüldü. Royal Photographic Society (Kraliyet Fotoğraf Topluluğu) Onur Üyesi ve University of Arts London Onursal Doktora ünvanları bulunan Fach’ın fotoğrafları  dünyanın her yerinde sergilendi. Daha çok insan portresi gibi konumlandırdığı fotoğraflarındaki öznelerin çoğu hayvanat bahçelerindeki ve çiftliklerdeki hayvanlar. Eğitimli bir ekip yardımı ile çektiği fotoğrafların yanısıra Endangered serisinde dünyayı gezerek nesli tükenmekte olan hayvanları da fotoğraflarında ölümsüzleştirdi. Hayvanları fotoğraflamasının sebebini şöyle anlatıyor Tim Flach; “Dünya tarihindeki çok benzersiz bir dönemi yaşıyoruz. Tüm kültürümüzün değişmesi gerekli. Bunu acilen yapmalıyız. Çünkü tarihte ilk defa hayvan türlerinin sonunu getiren sebepler doğal afetler değil, insanın ta kendisi. Geçmişte doğa güçlü biz ise korunmasızdık. Şimdi ise korunmasız olan doğa.”

© Tim Flach

LIA: Hayatı Kodlamak

Kalyon Kültür,
1 Ekim – 27 Kasım
Her gün 10:30 – 20:00

1995’ten beri iş üreten Avusturyalı sanatçı LIA, yazılım ve internet sanatının öncülerinden biri olarak görülüyor. Sanatı video, performans, yazılım, yerleştirme, heykel, projeksiyon ve diğer aplikasyonları kapsayan bir çeşitlilik gösteriyor.

Sanatçının temel çalışma materyali kod; ki bu LIA’nın bir kavramı gerçek-zamanlı multimedya çıktılar üreten bir “makine” yaratmak için kullanabilecek şekli, yazılı bir yapıya çevirmesine dayanıyor. Konsepti –tasarlanmış bir kesinlik gerektiren yazılı kodun formalitesine karşıt şekilde – “akışkan” olduğu için, makine ve sanatçı arasındaki çeviri süreci karşılıklı bir konuşma gibi görülebilir. Bu süreç, LIA makinenin yorumundan memnun kalana kadar tekrar eder; ancak bu noktada, sanat işinin içinde gelişebileceği jeneratif çerçeve tamamlanmış kabul edilir.

Sanatçının çalışmaları, çizim ve resim geleneklerini dijital imge ve algoritmaların estetiğiyle birleştirir ve minimalist bir yaklaşım ve kavramsal yakınlık ile tanımlanıyor. Seyircinin de benzer bir keşfi bilinçaltı düzeyde deneyimlemesine imkân vermek için, belirli deneyimlenen prensiplerin soyut formlar, hareketler ve renklerle çevrilmesine odaklanıyor.

LIA Avusturya’da yaşıyor ve çalışıyor.